قسمت ششم

جایگزین و مکمل

انواع مختلف شکلات همان چیزی است که اقتصاددان‌ها به آن جایگزین می‌گویند. همه این‌ها می‌توانند خواسته اصلی ما را برطرف کنند و به همین دلیل اگر قیمت یک نوع شکلات بالا برود، افراد کمتری آن را می‌خرند و بیشتر به سمت جایگزین‌های دیگر آن می‌روند. در مقابل، بعضی کالاها در کنار هم مصرف می‌شوند. مثلا دیسک فشرده یا DVD و دستگاه پخش. اگر قیمت DVD بالا برود، تقاضا برای دستگاه پخش نیز کاهش می‌یابد. اقتصاددان‌ها به این نوع از کالاها، کالاهای مکمل می‌گویند. البته بسیاری از کالاها ربطی به یکدیگر ندارند؛ به این معنی که وقتی قیمت یکی تغییر می‌کند، تقاضا برای دیگری تحت تاثیر قرار نمی‌گیرد، مثل تن ماهی و بازی‌های کامپیوتری. کالاها می‌توانند درجه جایگزینی و مکملی متفاوتی نسبت به یکدیگر داشته باشند. مثلاً دو برند مختلف آب پرتقال می‌توانند جایگزین هم باشند، اما کره و مارگارین زیاد جایگزین هم نیستند. جایگزینی زمانی از طرف رقبا مورد بررسی قرار می‌گیرد که می‌خواهند بدانند یک شرکت تا چه اندازه ممکن است انحصار یک بازار را به دست بگیرد. مثلاً شرکتی که بازار کره را کنترل می‌کند، در صورت تمایل مشتری به مارگارین نمی‌تواند تأثیر چندانی روی قیمت‌های بازار بگذارد.

می‌توانید قسمت قبل را از اینجا و قسمت بعد را از اینجا دنبال کنید.

| نویسنده: بنیامین رضایی |